Chlorowanie wody basenowej to najpopularniejszy sposób na jej szybką i efektywną dezynfekcję. Preparaty zawierające ten pierwiastek są bardzo skuteczne, a prawidłowo stosowane, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Ważne jednak, aby używany chlor do basenu był wysokiej jakości, a osoba odpowiedzialna za pielęgnację wody basenowej dozowała jego odpowiednią ilość.
Precyzyjny pomiar chloru na basenie polega na określeniu trzech wartości - chlor wolny, chlor całkowity i chlor związany.
Chlor wolny
Chlor wolny zdefiniować można jako chlor utrzymujący się w wodzie, który jest zdolny do natychmiastowej dezynfekcji zanieczyszczenia lub bakterii.
Mówiąc obrazowo jest to chlor, który jest wolny i zdolny do działania i może natychmiast spowodować utlenianie niepożądanych substancji, które dostaną się do wody. Takie substancje mogą dostawać się z powietrza albo być wnoszone na skórze człowieka w postaci kurzu, brudu, martwego naskórka itp.
Od strony użytkownika basenu jest to najważniejszy parametr, który należy kontrolować regularnie. Zbyt niski poziom chloru może powodować stopniowy rozwój bakterii i pogarszanie jakości wody.
Prawidłowy poziom chloru wolnego na basenie to: 0,3 - 0,6 mg/l. Norma ta została zdefiniowana i opisana dla basenów publicznych i hotelowych. Natomiast dla basenów nie ma jednoznacznych przepisów, natomiast w Europie powszechnie przyjęto że ten prawidłowy zakres to: 0,3 - 1,2 mg/l.
Chlor wolny (free chlorine) - norma w wodzie basenowej
Baseny publiczne: 0,3 - 0,6 mg/l
Baseny prywatne: 0,3 - 1,2 mg/l
Wcześniej powiedzieliśmy, że ten rodzaj chloru jest najważniejszym parametrem. Faktycznie, w przypadku basenów prywatnych pomija się dalsze rozważania na temat innych rodzajów chloru. Jednak w przypadku basenów publicznych są one istotne. Warto więc znać pozostałe dwa rodzaje chloru, aby lepiej zrozumieć, jak zachować odpowiednią równowagę chemiczną wody w basenie.
Chlor związany
Chlor związany to wartość opisująca stężenie chloru, który połączył się - został związany - z organicznymi i nieorganicznymi związkami azotu w wodzie. Stosując pewne uproszczenie - jest to chlor, który nie był na tyle silny aby zneutralizować związki chemiczne w wodzie i został przez te związki związany do siebie. W bardzo czystej wodzie, bez zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych chlor związany jest bliski zeru.
Wzrost chloru związanego świadczy o kiepskim stanie czystości wody. Wysokie wartości tego parametru mogą prowadzić do bardzo niepożądanych konsekwencji - brzydki zapach chloru w pomieszczeniu basenowym świadczy o obecności chloramin w wodzie. Ponadto chlor związany może przyczynić się także to tworzenia się groźnych dla zdrowia związków chemicznych.
Dlatego dla wielu operatorów basenów publicznych czy hotelowych niski poziom chloru związanego jest często priorytetem. Nadmierny wzrost tego parametru objawiać się będzie brzydkim zapach chloru na basenie czy pomieszczeniach dookoła. W basenie o niskim poziomie chloru związanego zapach jest praktycznie niewyczuwalny!
Obniżenie chloru związanego często nie jest łatwe do osiągnięcia nawet pomimo posiadania odpowiedniej infrastruktury i zaawansowanych instalacji technologicznych oczyszczania wody - lampy uv, ozonatory, dodatkowe zbiorniki filtrujące z hydroantracytem.
Skutecznym sposobem na doraźne obniżenie wartości chloru związanego jest silne szokowe chlorowanie. Jeśli jednak zawyżone wartości utrzymują się przez długi czas należy rozważyć zwiększenie częstotliwości płukania filtrów.
W prawidłowo utrzymanym basenie poziom chloru związanego nie powinien przekraczać 0,3 mg/l.
Chlor związany (combined chlorine) - norma dla wody basenowej
Baseny publiczne: 0 - 0,3 mg/l
Baseny prywatne: nie podaje się normy
Chlor całkowity
Chlor całkowity (total chlorine) określa sumę chloru wolnego i związanego jaka pozostaje po jego dodaniu do wody.
Pomiar chloru w wodzie basenowej
Pomiar chloru w wodzie określa ile chloru wolnego i związanego jest w wodzie i ile należy go dodawać w celu prawidłowego utrzymania basenu.
Baseny prywatne
W przypadku basenów prywatnych pomiar chloru ogranicza się do sprawdzenia obecności chloru wolnego. Służy do tego ręczny tester i tabletki DPD1.
Tabletki zabarwiają wodę na różowo w przypadku obecności chloru wolnego - im więcej chloru tym bardziej różowa lub czerwona jest próbka wody. Uzyskany kolor próbki porównywany jest wtedy na skali z kolorami referencyjnymi i odczytuje się wartość.
W sprzedaży powodzeniem cieszą się także testery paskowe - tu pomiar jest mniej dokładny, ale i mniej pracochłonny.
Częstotliwość pomiarów jaka jest w tym przypadku zalecana to minimum 1 raz w tygodniu.
Baseny publiczne
W tym przypadku konieczne jest regularne wykonywanie pomiaru chloru wolnego oraz związanego. Definiuje to Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach.
W praktyce pomiar wolnego chloru i chloru związanego powinien odbywać się w sposób ciągły za pomocą urządzenia kontrolno-pomiarowego (np. Bayrol Analyt).
Ale mimo tego obsługa basenu zobligowana jest również do ręcznych pomiarów za pomocą fotometru basenowego. Precyzyjny pomiar odbywa się na zasadzie rozpuszczenia tabletek DPD1 i DPD3 w próbce wody i sprawdzenia stopnia ich zabarwienia.
- Tabletki DPD1 - mierzą zawartość chloru wolnego
- Tabletki DPD1 + DPD3 - mierzą zawartość chloru całkowitego (można alternatywnie zastosować tabletkę DPD4)
Chlor związany obliczany jest matematycznie po wykonaniu obu tych pomiarów: chlor związany = chlor całkowity - chlor wolny
